پروفایل اشتراکی asefi

نکته برای درس ازاد ادبیات نهم

دانش‌های زبانی و ادبی فارسی نـهم (از درس1 که تا پایـان درس9)

درس1

ادبیـات ، نکته برای درس ازاد ادبیات نهم زبان هنری

پیش تر دانستیم کـه اگر بخواهیم تنـها مقصود خود را بیـان کنیم از " زبان " استفاده مـی کنیم ؛ ولی هر گاه بخواهیم مقصود خود را زیباتر بیـان کنیم از ادبیّات بهره مـی گیریم. نکته برای درس ازاد ادبیات نهم بـه همـین دلیل ادبیّات را زبان هنری یـا زبان برتر مـی نامند. نکته برای درس ازاد ادبیات نهم در ادبیّات به منظور ایجاد زیبایی از آرایـه‌ها استفاده مـی‌کنند.

آرایـه های ادبی : تشبیـه ، تشخیص (جان بخشی ) ، تلمـیح ، تضاد ، تکرار ، مراعات نظیر(شبکۀ معنایی) ، واج‌آرایی ، مبالغه ، کنایـه ، جناس (با رمز موم کج)

تشبیـه آن هست کهی یـا چیزی را بهی یـا چیزی دیگر مانند کنیم ؛ مثال : نکته برای درس ازاد ادبیات نهم تنش چون بید لرزان هست .

جان بخشی آن هست در عالَم خیـال ، عناصر طبیعت یـا اشیـا یـا جانوران مانند انسان‌ها رفتار کنند ؛ مثال : که تا نگرید ابر کی خندد چمن؟

مراعات نظیر آن هست که درون یک نوشته ( شعر یـا نثر ) کلماتی آورده شود کـه از جهتی با هم مناسبت داشته باشند ، مثال :

جهان چون چشم و گوش و خال و ابروست / کـه هر چیزی بـه جای خویش نیکوست

درس2

انواع صفت و مضافٌ‌ الیـه

کلمـه هایی مانند این ، آن ، همـین و همان وقتی قبل از اسم بیـایند ، صفت اشاره هستند؛ مثال : این مر د – همان کتاب

عددی کـه همراه اسم بیـاید ، صفت شمارشی است ؛ مثال : چهار مدرسه - ششمـین کلاس

کلمـه های پرسشی مانند ، کدام ، چند و چه اگر قبل از اسم بیـایند ، صفت پرسشی هستند ؛ مثال : کدام ورزش؟ ، چند کتاب؟

دو کلمۀ چه و عجب اگر قبل از اسم بیـایند ، صفت تعجبّی هستند ؛ مثال : چه گل‌هایی! عجب سخنی!

کلمـه هایی مانند هر ، همـه ، چند ، فلان اگر قبل از اسم بیـایند ، صفت مبهم هستند ؛ مثال: هر انسان ، فلان کتاب ،

هر گاه بخواهیم به منظور اسمـی توضیحی بیـاوریم(توضیحی درون بارۀ رنگ ، اندازه ، جنس ، شکل ، ارزش و . . . ) بعد از آن ابتدا نقش‌نمای اضافه و بعد از صفت بیـانیاستفاده مـی‌کنیم ؛ مثال: قلمِ آبی ، دیوارِ بلند ، صندلیِ چوبی ، گلِ زیبا ، گردنبندِ گران‌بها

اگر بعد از اسم و نقش‌نمای اضافه ، کلمـه‌ای غیر از صفت بیـانی (مثلاً اسم یـا ضمـیر) بیـاید ، بـه آن کلمـه مضافٌ‌الیـه مـی‌گویند ؛ مثال: حیـاطِ مدرسه ، کتابِ من ، دستِ علی

توضیح1: نقش‌نمای اضافه درون مثال‌های بالا همانره‌ای هست که درون پایـان کلمۀ اوّل آورده مـی‌شود.

توضیح2:برای تشخیص صفت بیـانی از مضافٌ‌الیـه ، از «تر» استفاده مـی‌کنیم. افزودن «تر» بـه آخر صفت بیـانی معمولاً واژۀ معنی‌داری را حاصل مـی‌کند ؛ مانند آبی‌تر ، بلندتر(در درس 4 درون بارۀ این صفت‌ها توضیح بیشتر‌ی خواهیم داد) ؛ امّا «تر» درون آخر مضافٌ‌الیـه بی معنی است.؛ مدرسه‌تر ، من‌تر

توضیح3 : یـافتن صفت‌ها و مضافٌ‌الیـه لازم هست نـه حفظ تعریف ها .

درس 3

پرسش انکاری

گاهی شاعر یـا نویسنده پرسشی را مطرح مـی‌کند امّا بـه دنبال پاسخ نیست بلکه مـی‌خواهد جواب منفی را بیـان یـا تأکید کند بـه این شیوۀ سخن پرسش انکاری مـی‌گویند ؛ مثال :

من کی این حرف را زدم؟ یعنی من این حرف را نزده‌ام

چو بفروختی از کـه خواهی خرید؟ یعنی نمـی‌توانی بخری .

درس 4

صفت ساده ، برتر و برترین (صفت‌های سنجشی)

صفت‌های بیـانی سه نوع کاربرد دارند:

اگر بین دو چیز مقایسه شود بـه آخر صفت "تر" اضافه مـی‌گردد و به آن صفت برتر (تفضیلی) مـی گویند ؛ مانند: لباس خوب‌تر ، برادر مـهربان‌تر

اگر بین چند چیز مقایسه شود بـه آخر صفت "ترین" اضافه مـی‌گردد و به آن صفت برترین (عالی ) مـی گویند ؛ مانند: خوب‌ترین لباس ، مـهربان‌ترین برادر

اگر مقایسه‌ای درون کار نباشد و به آخر صفت « تر» و « ترین» افزوده نشود ، بـه آن صفت ساده مـی‌گویند ؛ مانند: لباس خوب ، برادر مـهربان

توضیح : همان‌طور کـه ملاحظه مـی‌شود ، صفت‌های بیـانی معمولاً وابستۀ پسین هستند ؛ مگر آن کـه به صورت صفت برترین بـه کار روند کـه در این صورت وابستۀ پیشین خواهند شد؛ مثال: ما درون بهترین کلاس قرار داریم.

درس 6

مضارع اِخباری ، مضارع التزامـی ، مضارع مستمر

مضارع اِخباری از انجام کاری در زمان حال یـا آینده خبر مـی‌دهد ؛ مانند : مـی‌نویسم ، مـی‌رود ، مـی‌خورید

طرز ساخت مضارع اخباری : مـی + بن مضارع + شناسه

مضارع التزامـی از انجام کاری درون زمان حال یـا آینده همراه با شک ، شرط یـا آرزو خبر مـی دهد ؛ مانند: بنویسم ، برود ، بخورید

طرز ساخت مضارع التزامـی: ب + بن مضارع + شناسه

مضارع مستمر(جاری): از جریـان انجام کاری درون زمان حال (درست درون زمان سخن گفتن ) خبر مـی‌دهد ؛ مانند: دارم مـی‌نویسم ، دارد مـی‌رود ، دارید مـی‌خورید

طرز ساخت مضارع مستمر: دار + شناسه + مضارع اِخباری

درس 7

تخلّص

بسیـاری از شاعران، نام شعری خود را درون پایـان شعربیـان مـی کنند، بـه این نام « تخلّص » و به بیتی کـه دارای تخلص باشد، « بیت تخلّص» مـی گویند؛ مانند:

سعدیـا مرد نکونام نمـیرد هرگز / مرده آن هست که نامش بـه نکویی نبرند

دلش بـه ناله مـیازار و ختم کن حافظ / کـه رستگاری جاوید درون کم‌آزاری است

درس 8

تضاد

تضاد آن است کـه شاعر یـا نویسنده دو کلمـه ی متضاد را درون کلام بیـان کند ؛ مثال :

همـی‌خواهم از کردگار جهان شناسندۀ آشکار و نـهان

با بدان کم نشین که صحبت بد گر چه پاکی تو را پلید کند

چو دخلت نیست ، خرج آهسته‌تر کن .

درس 9

ماضی ساده ، ماضی نَقلی

ماضی ساده از انجام کاری در زمان گذشته خبر مـی‌دهد ؛ مانند: نوشتم ، رفت ، خوردید

طرز ساخت ماضی ساده : بن ماضی + شناسه

ماضی نقلی از انجام کاری در زمان گذشته خبر مـی‌دهد ولی اثر آن کار تاکنون باقی هست ؛ مانند : نوشته‌ام ، رفته هست ، خورده‌ابد

طرز ساخت ماضی نقلی: بن ماضی + ه + ( ام ، ای ، هست ، ایم ، اید ، اند)

[دانش‌های زبانی و ادبی فارسی نـهم (از درس1 که تا پایـان درس9) نکته برای درس ازاد ادبیات نهم]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Thu, 19 Jul 2018 20:28:00 +0000

جمله زبانی

دانش های زبانی و ادبی فارسی هفتم (از درس 1 که تا پایـان درس6)

درس 1

جمله

یک یـا چند کلمـه کـه پیـامـی داشته باشد یعنی دارای معنی کامل باشد جمله نام دارد مانند : جمله زبانی ایران کشور بزرگی است.

درس 2

جمله ی خبری :این جمله ها خبری را بیـان مـی کنند ؛ مانند :هوا کم کم سرد مـی شود.

جمله ی پرسشی : این جمله هاپرسشی را مطرح مـی کنند؛ مانند : صالح کجاست؟

جمله ی امری : :این جمله ها انجام کاری را درخواست مـی کنند ؛ مانند : شـهیدان را یـاد کنید.

جمله ی عاطفی : این جمله ها احساس ما را نشان مـی دهند.(احساس تعجب ، جمله زبانی خشم ، افسوس ،ترس و . جمله زبانی . جمله زبانی . )؛ مانند: عجب مدرسه ی خوبی !

کلمات هم خانواده

هم خانواده بـه کلماتی مـی گویند کـه سه حرف آن مشترک است، این واژه ها از عربی بـه فارسی وارد شده اند .این سه حرف مشترک ،حروف اصلی یـا ریشـه ی آن هاست

؛مثال: عالِم (دارنده ی دانش) معلّم (آموزنده ی دانش ) تعلیم (آموختن دانش)علم (دانش) همـین طور کـه مشاهده مـی کنید ، کلمات هم خانواده با هم ارتباط معنایی دارند.

درس 3

مـهم ترین بخش هر جمله

مـهم ترین بخش هر جمله فعل هست . جمله ی بدون فعل معنی کاملی ندارد و اساساً بـه آن جمله نمـی گوییم ؛مانند این عبارت کـه فعل ندارد و جمله بـه حساب نمـی آید:هنگامـی کـه معلّم ما با دقّت کتاب را

زبان – ادبیّات

هرگاه بخواهیم مقصود خود را بیـان کنیم از " زبان " استفاده مـی کنیم ؛ امّا وقتی بخواهیم همان مقصود را زیباتر و تأثیر گذارتربگوییم از ادبیّات بهره مـی گیریم.

مثال : پیـامبر (ص) دشنام نمـی داد.( زبان ) پیـامبر (ص) زبانش را بـه دشنام نمـی آلود.( ادبیّات)

درس 4

نـهاد

1-بهرام آمد . 2- هوای امروز سرد هست .

در مثال شماره 1 «بهرام» کاری انجام داده هست و درون مثال 2 بـه «هوای امروز » حالتی را نسبت داده ایم . «بهرام» و «هوای امروز» نـهاد هستند .

به کلمـه هایی کـه معمولاً درون ابتدای جمله مـی آید و انجام کاری و یـا داشتن حالتی بـه آن ها نسبت داده مـی شود ، نـهاد مـی گویند.

توضیح: نـهادی یـا چیزی هست که جمله درون بارۀ آن خبری مـی‌دهد همچنین فعل جمله بـه نـهاد نسبت داده مـی‌شود.

درس 6

مفعول

مفعول کلمـه یـا کلماتی هست که بعد از آن حرف نشاته ی «را» مـی آید و یـا مـی توان بـه آخر آن «‌ را » اضافه کرد.

روش یـافتن مفعول : چه چیز را ؟ ( یـا چه را ؟ ) مثلاً درون جملۀ " نسیم کتاب بزرگی را آورد" سؤال مـی کنیم چه چیز را؟ "کتاب بزرگی را" پس"کتاب بزرگی " مفعول است. (دقّّّت کنید کـه کلمۀ " را"حرف نشانـه ی مفعول هست نـه خود مفعول ).

تکرار

هرگاه نویسنده بخواهد برچیزی تاکید کند، آن را تکرار مـی کند. این تکرار آگاهانـه بـه تاثیر سخن مـی افزاید. شاعران از ((تکرار )) به منظور زیبا سازی و تاثیر گذاری سخن شعر استفاده مـی کنند. مثال : دلم مـی خواهد تمامِ تمام این قلب کوچولوی کوچولو را بـه خوبان تقدیم کنم.

[دانش های زبانی و ادبی فارسی هفتم (از درس 1 که تا پایـان درس6) جمله زبانی]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Sun, 19 Aug 2018 04:56:00 +0000

جمله زبانی

دانش های زبانی و ادبی فارسی هشتم (ازدرس 1 که تا 8)

درس 1

نظم و نثر – نوشتۀ زبانی و نوشتۀ ادبی

نظم و نثر: نوشته‌ای کـه به شعر باشد ، جمله زبانی نظم نامـیده مـی شود و نوشتۀ غیر شعر را نثر مـی‌نامند.

نوشتۀ زبانی: هرگاه بخواهیم فقط مقصود خود را بیـان کنیم ، شیوۀ بیـان ما زبانی هست ؛ مثال : جمله زبانی خورشید در صبح طلوع مـی کند. جمله زبانی

نوشتۀ ادبی: هرگاه بخواهیم مفصود خود را زیباتر و تأثیر گذارتر بیـان کنیم ، شیوۀ بیـان ما ادبی هست ؛ مثال : صبحگاهان خورشید بـه جهرۀ شـهر لبخند مـی زند .

درس2

ارکان تشبیـه

تشبیـه آن هست که چیزی را از لحاظ داشتن صفتی بـه چیز دیگری مانند کنیم . جمله زبانی هر تشبیـه چهار رکن دارد ، رکن اوّل) مشبّه )کلمـه ای هست که آن را تشبیـه مـی کنیم . رکن دوم(مشبّه‌به) کلمـه ای هست که رکن اوّل را بـه آن تشبیـه مـی کنیم . رکن سوم(وجه شبه) شباهت رکن اوّل ودوم هست ومعمولاً حذف مـی شود.رکن .چهارم(ادات تشبیـه) کلماتی هست که تشبیـه را برقرار مـی سازد ( مانندِ ، مثلِ ، چون ، هم چون ، بـه سانِ و. . . )گاهی رکن چهارم هم حذف مـی شود.

؛ مثال:

علی(ع) در شجاعت مانند شیر بود . ← تشبیـه کامل

1 3 4 2

علی(ع) مانند شیر بود. ← تشبیـه بدون رکن سوم

1 4 2

علی (ع) شیری در شجاعت بود . ← تشبیـه بدون رکن چهارم

1 2 3

علی(ع) شیر بود. ← تشبیـه بدون رکن سوم و چهارم

1 2

توضیح : یـافتن تشبیـه و رکن های آن لازم هست نـه تعریف ها .

درس 3

واج آرایی ( نغمۀ حروف)

گاهی شاعر یـا نویسنده حرفی را درون یک بیت یـا عبارت ، چند بار تکرار مـی کند و این تکرار باعث زیباتر شدن شعر یـا عبارت مـی شود ؛ مانند:

تکرار «ف» و «ر» درون این عبارت :

کشور ما همواره سرزمـین سپند فرّ و فروغ و فرزانگی و فرهیختگی بوده هست .

و یـا تکرار «خ » درون این بیت سعدی:

خیـال خال تو با خود بـه خاک خواهم برد که که تا ز خال تو خاکم شود عبیرآمـیز

درس 4

فعل – اسم – نقش ها

تعریف فعل : فعل بخشی از جمله هست که درون بارۀ انجام یک عمل ، انجام یک رویداد ، یـا ایجاد یک حالت ، بـه ما اطّلاعاتی مـی دهد.

فعل اصلی ترین بخش جمله هست و معمولاً درون پایـان جمله مـی آید.

تعریف اسم : اسم کلمـه ای هست که به منظور نامـیدنی یـا چیزی بـه کار مـی رود ؛ مانند : فرهاد ، اسب ، سیب ، داستان ، فروشنده و . . .

اسم مـی تواند درون جمله نقش نـهادی ، مفعولی یـا متمّمـی داشته باشد ولی فعل فقط نقش فعلی دارد .

درس6

ادبیّات اندرزی یـا تعلیمـی

ادبیّات تعلیمـی بـه نوشته هایی گفته مـی شود کـه گوینده درون آن ها ، با بیـان حتما ها و نباید ها ، راه بهتر زیستن و خوش بختی رابه ما نشان

مـی دهد . ((بوستان)) و ((گلستان)) سعدی ، ((مثنوی معنوی)) مولوی و ((کلیله و دمنـه)) از بهترین نمونـه های ادبیّات تعلیمـی ایران بـه شمار

مـی آیند.

در س 7

گروه اسمـی

گروه اسمـی یک یـا چند کلمـه هست که همـه با هم یک نقش را درون جمله ایفا مـی‌‌کنند ؛ مثلاً درون جملۀ زیر سه گروه اسمـی مشخّص شده‌اند :

معلّم کتاب فارسی را بـه این دانش‌آموز کوشا داد.

نـهاد مفعول متمّم

هر گروه اسمـی درون اصل یک اسم است(هسته) امّا این اسم ممکن هست با کلماتی دیگر گسترش یـابد(وابسته ها) ؛ مثلاً درون گروه اسمـی‌های جملۀ بالا معلّم ،کتاب و دانش‌آموز «هسته» هستند و کلمات دیگر «وابسته» .

توضیح: گروه اسمـی ممکن هست یک کلمـه باشد کـه همان هسته است. ( مانند گروه اسمـی معلّم درون مثال بالایی)

درس 8

مثنوی (دوتایی)

مثنوی یـا دوتایی شعری هست که درون هر بیت مصراع اوّل با مصراع دوم هم قافیـه هست و درون بیت بعدی قافیـه عوض مـی شود.

مثنوی بیشتر به منظور بیـان داستان‌ها بـه کار مـی‌رود.

مـهم ترین مثنوی های فارسی : شاهنامۀ فردوسی ، بوستان سعدی ، مثنوی معنوی از مولوی ، لیلی و مجنون از نظامـی

[دانش های زبانی و ادبی فارسی هشتم (ازدرس 1 که تا 8) جمله زبانی]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Mon, 20 Aug 2018 14:20:00 +0000

جمله زبانی به ادبی

دانش های زبانی و ادبی فارسی هشتم (ازدرس 1 که تا 8)

درس 1

نظم و نثر – نوشتۀ زبانی و نوشتۀ ادبی

نظم و نثر: نوشته‌ای کـه به شعر باشد ، جمله زبانی به ادبی نظم نامـیده مـی شود و نوشتۀ غیر شعر را نثر مـی‌نامند.

نوشتۀ زبانی: هرگاه بخواهیم فقط مقصود خود را بیـان کنیم ، شیوۀ بیـان ما زبانی هست ؛ مثال : جمله زبانی به ادبی خورشید در صبح طلوع مـی کند. جمله زبانی به ادبی

نوشتۀ ادبی: هرگاه بخواهیم مفصود خود را زیباتر و تأثیر گذارتر بیـان کنیم ، شیوۀ بیـان ما ادبی هست ؛ مثال : صبحگاهان خورشید بـه جهرۀ شـهر لبخند مـی زند .

درس2

ارکان تشبیـه

تشبیـه آن هست که چیزی را از لحاظ داشتن صفتی بـه چیز دیگری مانند کنیم . جمله زبانی به ادبی هر تشبیـه چهار رکن دارد ، رکن اوّل) مشبّه )کلمـه ای هست که آن را تشبیـه مـی کنیم . رکن دوم(مشبّه‌به) کلمـه ای هست که رکن اوّل را بـه آن تشبیـه مـی کنیم . رکن سوم(وجه شبه) شباهت رکن اوّل ودوم هست ومعمولاً حذف مـی شود.رکن .چهارم(ادات تشبیـه) کلماتی هست که تشبیـه را برقرار مـی سازد ( مانندِ ، مثلِ ، چون ، هم چون ، بـه سانِ و. . . )گاهی رکن چهارم هم حذف مـی شود.

؛ مثال:

علی(ع) در شجاعت مانند شیر بود . ← تشبیـه کامل

1 3 4 2

علی(ع) مانند شیر بود. ← تشبیـه بدون رکن سوم

1 4 2

علی (ع) شیری در شجاعت بود . ← تشبیـه بدون رکن چهارم

1 2 3

علی(ع) شیر بود. ← تشبیـه بدون رکن سوم و چهارم

1 2

توضیح : یـافتن تشبیـه و رکن های آن لازم هست نـه تعریف ها .

درس 3

واج آرایی ( نغمۀ حروف)

گاهی شاعر یـا نویسنده حرفی را درون یک بیت یـا عبارت ، چند بار تکرار مـی کند و این تکرار باعث زیباتر شدن شعر یـا عبارت مـی شود ؛ مانند:

تکرار «ف» و «ر» درون این عبارت :

کشور ما همواره سرزمـین سپند فرّ و فروغ و فرزانگی و فرهیختگی بوده هست .

و یـا تکرار «خ » درون این بیت سعدی:

خیـال خال تو با خود بـه خاک خواهم برد که که تا ز خال تو خاکم شود عبیرآمـیز

درس 4

فعل – اسم – نقش ها

تعریف فعل : فعل بخشی از جمله هست که درون بارۀ انجام یک عمل ، انجام یک رویداد ، یـا ایجاد یک حالت ، بـه ما اطّلاعاتی مـی دهد.

فعل اصلی ترین بخش جمله هست و معمولاً درون پایـان جمله مـی آید.

تعریف اسم : اسم کلمـه ای هست که به منظور نامـیدنی یـا چیزی بـه کار مـی رود ؛ مانند : فرهاد ، اسب ، سیب ، داستان ، فروشنده و . . .

اسم مـی تواند درون جمله نقش نـهادی ، مفعولی یـا متمّمـی داشته باشد ولی فعل فقط نقش فعلی دارد .

درس6

ادبیّات اندرزی یـا تعلیمـی

ادبیّات تعلیمـی بـه نوشته هایی گفته مـی شود کـه گوینده درون آن ها ، با بیـان حتما ها و نباید ها ، راه بهتر زیستن و خوش بختی رابه ما نشان

مـی دهد . ((بوستان)) و ((گلستان)) سعدی ، ((مثنوی معنوی)) مولوی و ((کلیله و دمنـه)) از بهترین نمونـه های ادبیّات تعلیمـی ایران بـه شمار

مـی آیند.

در س 7

گروه اسمـی

گروه اسمـی یک یـا چند کلمـه هست که همـه با هم یک نقش را درون جمله ایفا مـی‌‌کنند ؛ مثلاً درون جملۀ زیر سه گروه اسمـی مشخّص شده‌اند :

معلّم کتاب فارسی را بـه این دانش‌آموز کوشا داد.

نـهاد مفعول متمّم

هر گروه اسمـی درون اصل یک اسم است(هسته) امّا این اسم ممکن هست با کلماتی دیگر گسترش یـابد(وابسته ها) ؛ مثلاً درون گروه اسمـی‌های جملۀ بالا معلّم ،کتاب و دانش‌آموز «هسته» هستند و کلمات دیگر «وابسته» .

توضیح: گروه اسمـی ممکن هست یک کلمـه باشد کـه همان هسته است. ( مانند گروه اسمـی معلّم درون مثال بالایی)

درس 8

مثنوی (دوتایی)

مثنوی یـا دوتایی شعری هست که درون هر بیت مصراع اوّل با مصراع دوم هم قافیـه هست و درون بیت بعدی قافیـه عوض مـی شود.

مثنوی بیشتر به منظور بیـان داستان‌ها بـه کار مـی‌رود.

مـهم ترین مثنوی های فارسی : شاهنامۀ فردوسی ، بوستان سعدی ، مثنوی معنوی از مولوی ، لیلی و مجنون از نظامـی

[دانش های زبانی و ادبی فارسی هشتم (ازدرس 1 که تا 8) جمله زبانی به ادبی]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Mon, 20 Aug 2018 14:20:00 +0000

جواب درسازاد نهم

دانش های زبانی و ادبی فارسی هشتم (ازدرس 1 که تا 8)

درس 1

نظم و نثر – نوشتۀ زبانی و نوشتۀ ادبی

نظم و نثر: نوشته‌ای کـه به شعر باشد ، جواب درسازاد نهم نظم نامـیده مـی شود و نوشتۀ غیر شعر را نثر مـی‌نامند.

نوشتۀ زبانی: هرگاه بخواهیم فقط مقصود خود را بیـان کنیم ، شیوۀ بیـان ما زبانی هست ؛ مثال : جواب درسازاد نهم خورشید در صبح طلوع مـی کند. جواب درسازاد نهم

نوشتۀ ادبی: هرگاه بخواهیم مفصود خود را زیباتر و تأثیر گذارتر بیـان کنیم ، شیوۀ بیـان ما ادبی هست ؛ مثال : صبحگاهان خورشید بـه جهرۀ شـهر لبخند مـی زند .

درس2

ارکان تشبیـه

تشبیـه آن هست که چیزی را از لحاظ داشتن صفتی بـه چیز دیگری مانند کنیم . جواب درسازاد نهم هر تشبیـه چهار رکن دارد ، رکن اوّل) مشبّه )کلمـه ای هست که آن را تشبیـه مـی کنیم . رکن دوم(مشبّه‌به) کلمـه ای هست که رکن اوّل را بـه آن تشبیـه مـی کنیم . رکن سوم(وجه شبه) شباهت رکن اوّل ودوم هست ومعمولاً حذف مـی شود.رکن .چهارم(ادات تشبیـه) کلماتی هست که تشبیـه را برقرار مـی سازد ( مانندِ ، مثلِ ، چون ، هم چون ، بـه سانِ و. . . )گاهی رکن چهارم هم حذف مـی شود.

؛ مثال:

علی(ع) در شجاعت مانند شیر بود . ← تشبیـه کامل

1 3 4 2

علی(ع) مانند شیر بود. ← تشبیـه بدون رکن سوم

1 4 2

علی (ع) شیری در شجاعت بود . ← تشبیـه بدون رکن چهارم

1 2 3

علی(ع) شیر بود. ← تشبیـه بدون رکن سوم و چهارم

1 2

توضیح : یـافتن تشبیـه و رکن های آن لازم هست نـه تعریف ها .

درس 3

واج آرایی ( نغمۀ حروف)

گاهی شاعر یـا نویسنده حرفی را درون یک بیت یـا عبارت ، چند بار تکرار مـی کند و این تکرار باعث زیباتر شدن شعر یـا عبارت مـی شود ؛ مانند:

تکرار «ف» و «ر» درون این عبارت :

کشور ما همواره سرزمـین سپند فرّ و فروغ و فرزانگی و فرهیختگی بوده هست .

و یـا تکرار «خ » درون این بیت سعدی:

خیـال خال تو با خود بـه خاک خواهم برد که که تا ز خال تو خاکم شود عبیرآمـیز

درس 4

فعل – اسم – نقش ها

تعریف فعل : فعل بخشی از جمله هست که درون بارۀ انجام یک عمل ، انجام یک رویداد ، یـا ایجاد یک حالت ، بـه ما اطّلاعاتی مـی دهد.

فعل اصلی ترین بخش جمله هست و معمولاً درون پایـان جمله مـی آید.

تعریف اسم : اسم کلمـه ای هست که به منظور نامـیدنی یـا چیزی بـه کار مـی رود ؛ مانند : فرهاد ، اسب ، سیب ، داستان ، فروشنده و . . .

اسم مـی تواند درون جمله نقش نـهادی ، مفعولی یـا متمّمـی داشته باشد ولی فعل فقط نقش فعلی دارد .

درس6

ادبیّات اندرزی یـا تعلیمـی

ادبیّات تعلیمـی بـه نوشته هایی گفته مـی شود کـه گوینده درون آن ها ، با بیـان حتما ها و نباید ها ، راه بهتر زیستن و خوش بختی رابه ما نشان

مـی دهد . ((بوستان)) و ((گلستان)) سعدی ، ((مثنوی معنوی)) مولوی و ((کلیله و دمنـه)) از بهترین نمونـه های ادبیّات تعلیمـی ایران بـه شمار

مـی آیند.

در س 7

گروه اسمـی

گروه اسمـی یک یـا چند کلمـه هست که همـه با هم یک نقش را درون جمله ایفا مـی‌‌کنند ؛ مثلاً درون جملۀ زیر سه گروه اسمـی مشخّص شده‌اند :

معلّم کتاب فارسی را بـه این دانش‌آموز کوشا داد.

نـهاد مفعول متمّم

هر گروه اسمـی درون اصل یک اسم است(هسته) امّا این اسم ممکن هست با کلماتی دیگر گسترش یـابد(وابسته ها) ؛ مثلاً درون گروه اسمـی‌های جملۀ بالا معلّم ،کتاب و دانش‌آموز «هسته» هستند و کلمات دیگر «وابسته» .

توضیح: گروه اسمـی ممکن هست یک کلمـه باشد کـه همان هسته است. ( مانند گروه اسمـی معلّم درون مثال بالایی)

درس 8

مثنوی (دوتایی)

مثنوی یـا دوتایی شعری هست که درون هر بیت مصراع اوّل با مصراع دوم هم قافیـه هست و درون بیت بعدی قافیـه عوض مـی شود.

مثنوی بیشتر به منظور بیـان داستان‌ها بـه کار مـی‌رود.

مـهم ترین مثنوی های فارسی : شاهنامۀ فردوسی ، بوستان سعدی ، مثنوی معنوی از مولوی ، لیلی و مجنون از نظامـی

[دانش های زبانی و ادبی فارسی هشتم (ازدرس 1 که تا 8) جواب درسازاد نهم]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Tue, 11 Sep 2018 03:53:00 +0000

10جمله ی زبانی به ادبیات

دانش های زبانی و ادبی فارسی هفتم (از درس 1 که تا پایـان درس6)

درس 1

جمله

یک یـا چند کلمـه کـه پیـامـی داشته باشد یعنی دارای معنی کامل باشد جمله نام دارد مانند : 10جمله ی زبانی به ادبیات ایران کشور بزرگی است.

درس 2

جمله ی خبری :این جمله ها خبری را بیـان مـی کنند ؛ مانند :هوا کم کم سرد مـی شود.

جمله ی پرسشی : این جمله هاپرسشی را مطرح مـی کنند؛ مانند : صالح کجاست؟

جمله ی امری : :این جمله ها انجام کاری را درخواست مـی کنند ؛ مانند : شـهیدان را یـاد کنید.

جمله ی عاطفی : این جمله ها احساس ما را نشان مـی دهند.(احساس تعجب ، 10جمله ی زبانی به ادبیات خشم ، افسوس ،ترس و . 10جمله ی زبانی به ادبیات . 10جمله ی زبانی به ادبیات . )؛ مانند: عجب مدرسه ی خوبی !

کلمات هم خانواده

هم خانواده بـه کلماتی مـی گویند کـه سه حرف آن مشترک است، این واژه ها از عربی بـه فارسی وارد شده اند .این سه حرف مشترک ،حروف اصلی یـا ریشـه ی آن هاست

؛مثال: عالِم (دارنده ی دانش) معلّم (آموزنده ی دانش ) تعلیم (آموختن دانش)علم (دانش) همـین طور کـه مشاهده مـی کنید ، کلمات هم خانواده با هم ارتباط معنایی دارند.

درس 3

مـهم ترین بخش هر جمله

مـهم ترین بخش هر جمله فعل هست . جمله ی بدون فعل معنی کاملی ندارد و اساساً بـه آن جمله نمـی گوییم ؛مانند این عبارت کـه فعل ندارد و جمله بـه حساب نمـی آید:هنگامـی کـه معلّم ما با دقّت کتاب را

زبان – ادبیّات

هرگاه بخواهیم مقصود خود را بیـان کنیم از " زبان " استفاده مـی کنیم ؛ امّا وقتی بخواهیم همان مقصود را زیباتر و تأثیر گذارتربگوییم از ادبیّات بهره مـی گیریم.

مثال : پیـامبر (ص) دشنام نمـی داد.( زبان ) پیـامبر (ص) زبانش را بـه دشنام نمـی آلود.( ادبیّات)

درس 4

نـهاد

1-بهرام آمد . 2- هوای امروز سرد هست .

در مثال شماره 1 «بهرام» کاری انجام داده هست و درون مثال 2 بـه «هوای امروز » حالتی را نسبت داده ایم . «بهرام» و «هوای امروز» نـهاد هستند .

به کلمـه هایی کـه معمولاً درون ابتدای جمله مـی آید و انجام کاری و یـا داشتن حالتی بـه آن ها نسبت داده مـی شود ، نـهاد مـی گویند.

توضیح: نـهادی یـا چیزی هست که جمله درون بارۀ آن خبری مـی‌دهد همچنین فعل جمله بـه نـهاد نسبت داده مـی‌شود.

درس 6

مفعول

مفعول کلمـه یـا کلماتی هست که بعد از آن حرف نشاته ی «را» مـی آید و یـا مـی توان بـه آخر آن «‌ را » اضافه کرد.

روش یـافتن مفعول : چه چیز را ؟ ( یـا چه را ؟ ) مثلاً درون جملۀ " نسیم کتاب بزرگی را آورد" سؤال مـی کنیم چه چیز را؟ "کتاب بزرگی را" پس"کتاب بزرگی " مفعول است. (دقّّّت کنید کـه کلمۀ " را"حرف نشانـه ی مفعول هست نـه خود مفعول ).

تکرار

هرگاه نویسنده بخواهد برچیزی تاکید کند، آن را تکرار مـی کند. این تکرار آگاهانـه بـه تاثیر سخن مـی افزاید. شاعران از ((تکرار )) به منظور زیبا سازی و تاثیر گذاری سخن شعر استفاده مـی کنند. مثال : دلم مـی خواهد تمامِ تمام این قلب کوچولوی کوچولو را بـه خوبان تقدیم کنم.

[دانش های زبانی و ادبی فارسی هفتم (از درس 1 که تا پایـان درس6) 10جمله ی زبانی به ادبیات]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Tue, 11 Sep 2018 03:53:00 +0000

10 بیت پرسش انکاری

دانش‌های زبانی و ادبی فارسی نـهم (از درس1 که تا پایـان درس9)

درس1

ادبیـات ، 10 بیت پرسش انکاری زبان هنری

پیش تر دانستیم کـه اگر بخواهیم تنـها مقصود خود را بیـان کنیم از " زبان " استفاده مـی کنیم ؛ ولی هر گاه بخواهیم مقصود خود را زیباتر بیـان کنیم از ادبیّات بهره مـی گیریم. 10 بیت پرسش انکاری بـه همـین دلیل ادبیّات را زبان هنری یـا زبان برتر مـی نامند. 10 بیت پرسش انکاری در ادبیّات به منظور ایجاد زیبایی از آرایـه‌ها استفاده مـی‌کنند.

آرایـه های ادبی : تشبیـه ، تشخیص (جان بخشی ) ، تلمـیح ، تضاد ، تکرار ، مراعات نظیر(شبکۀ معنایی) ، واج‌آرایی ، مبالغه ، کنایـه ، جناس (با رمز موم کج)

تشبیـه آن هست کهی یـا چیزی را بهی یـا چیزی دیگر مانند کنیم ؛ مثال : 10 بیت پرسش انکاری تنش چون بید لرزان هست .